Mantelwonen

Het college van gemeente Altena stelde op 4 juni 2024 het nieuwe beleid voor mantelwonen vast. Mantelwonen biedt de mogelijkheid om op het perceel bij een bestaande woning voor maximaal 15 jaar een extra woning te plaatsen op het erf van een familielid. Het nieuwe beleid past binnen de gemeentelijke ambitie om op de gespannen woningmarkt te zoeken naar mogelijkheden om extra woningbouw te realiseren bij bestaande woningen. Dit biedt niet alleen kansen voor pre-mantelzorgwonen, maar ook voor jongeren die zo de mogelijkheid krijgen om zelfstandig te gaan wonen.

Voorwaarden mantelwoning

• De vergunning wordt alleen verleend als er sprake is van een familieband in de 1e, 2e of 3e graad met een bewoner van de hoofdwoning.
• De mantelwoning mag maximaal 80m2 groot zijn.
• De mantelwoning mag met maximaal twee personen bewoond worden.
• De mantelwoning is een afhankelijke woonvoorziening. Dus een niet zelfstandige extra woonvoorziening in de hoofdmassa, aan-of uitbouw of bijgebouw van een hoofdwoning , zonder eigen erf of toegang.
• De mantelwoning moet passen binnen de bestaande bouwmogelijkheden op het perceel.
• Voor de mantelwoning wordt een tijdelijke vergunning van maximaal 15 jaar verleend.
• De ontheffing wordt verleend aan de eigenaar van het perceel en vervalt na beïndiging van het gebruik of als de hoofdbewoner vertrekt/verhuist.
• In geval van een aanvraag van een mantelwoning bij een bestaande (agrarische) bedrijfswoning, zal goed getoetst worden wat daarvan de gevolgen zijn voor het betreffende bedrijf of voor de gezondheid van de bewoners van de mantelwoning.

De volledige voorwaarden leest u hier.

Veelgestelde vragen

Wat is het verschil met mantelzorgwonen?

Een mantelzorgwoning kan vergunningvrij worden gerealiseerd. Daarvoor is het wel noodzakelijk dat de zorgtaak wordt aangetoond. Een mantelzorgwoning mag blijven staan zolang deze zorgtaak nodig is.

Bij mantelwonen hoeft geen sprake te zijn van zorg. Het kan worden gezien als kans of mogelijkheid voordat een zorgtaak aan de orde is, maar een zorgtaak is dus niet noodzakelijk voor het aanvragen van de vergunning. Voor een mantelwoning moet een vergunning aangevraagd worden.

Mag mantelwonen ook gerealiseerd worden in bestaande bebouwing?

De mantelwoning mag ook gerealiseerd worden in bestaande bebouwing op het perceel, bijvoorbeeld een garage, mits hier veilig kan worden gewoond volgens het bouwbesluit.

Waarom is mantelwonen tijdelijk voor een periode van maximaal 15 jaar?

De omgevingswet geeft ruimte om tijdelijke vergunningen af te geven van maximaal 15 jaar. Als een behoefte langer duurt, dan moet een permanente vergunning worden gevraagd. In deze 15 jaar is de bewoner van de mantelwoning in de gelegenheid om een permanente woning te vinden. Dat kan via een sociale huurwoning of om een woning te kopen. Advies is ook om je nu al in te schrijven bij Woongaard 

Kan ik na 15 jaar verlenging aanvragen?

Nee, mantelwonen is voor maximaal 15 jaar. Er kan na 15 jaar mogelijk wel een heroverweging plaatsvinden indien er op dat moment sprake is van mantelzorg. Er kan dan een ontheffing voor een mantelzorgwoning worden aangevraagd.

Moet een mantelwoning na 15 jaar worden gesloopt?

Nee. Het gebruik als mantelwoning moet na 15 jaar stoppen. Het gebouw waarin de mantelwoning is gerealiseerd mag blijven staan, omdat het gebouw wordt gerealiseerd binnen de bestaande bouwmogelijkheden op het perceel. Het gebouw mag na 15 jaar niet meer gebruikt worden als afhankelijke woning, maar wel als bijvoorbeeld een garage.

Vindt er na 15 jaar handhaving plaats?

Ja, de gemeente zal na 15 jaar controleren of het mantelwonen is gestopt. Als er geen sprake is van mantelzorg, zal de gemeente handhavend optreden als de mantelbewoning niet is gestopt. Advies van de gemeente is om je ook in te schrijven bij Woongaard, zodat er een alternatief is na 15 jaar.

Ik heb al mijn bouwmogelijkheden op mijn perceel al benut, kan ik met maatwerk toch nog een mantelwoning realiseren?

Nee. De beleidsregel gaat uit van de bouwmogelijkheden op een perceel. Als deze al zijn benut is het niet mogelijk om met het maatwerkartikel de mantelwoning te realiseren.

Mag de mantelwoning ook op agrarische grond worden geplaatst of op grond met een tuin bestemming?

Nee. De mantelwoning mag worden gerealiseerd op gronden waarop volgens het omgevingsplan mag worden gebouwd. Dus binnen het bestaand bouwvlak.

Een mantelwoning is bedoeld voor maximaal 2 personen. Mogen er wel 2 slaapkamers gerealiseerd worden mits passend binnen de 80m2?

Bij de aanvraag zal moeten worden aangegeven wie de mantelwoning gaat bewonen. Bij de realisatie van 2 slaapkamers kan wel de vraag gesteld worden waar deze voor nodig is.

Wat als onverhoopt niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden. Bijvoorbeeld als de mantelwoning wordt bewoond door 2 jonge mensen en er komt gezinsuitbreiding. Vindt er dan handhaving plaats?

Ja. In geval niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van de vergunning, zal handhaving plaatsvinden. Onderdeel daarvan is dat bekeken wordt of de vergunning in stand kan blijven door toepassing van het maatwerkartikel. Advies is om ook in te schrijven bij Woongaard, zodat er alternatieve opties zijn.